ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΚΑΛΟΓΗΡΟΥ

Λιμενική πολιτική και ιδιωτικοποιήσεις λιμένων στην Ελλάδα

Περίληψη

Στη λιμενική βιομηχανία είναι συχνό φαινόμενο η ιδιωτικοποίηση των λιμένων να λαμβάνει χώρα προκειμένου να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των λιμένων κατά τις επιταγές που προσδιορίζονται από την παγκοσμιοποίηση. Στην περίπτωση όμως της Ελλάδος, εκτός της παγκοσμιοποίησης που είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των εμπορικών ροών μεταξύ Ευρώπης και Ανατολικής Ασίας, η ευρεία ιδιωτικοποίηση των λιμένων της, επηρεάζεται από τη βαθύτατη οικονομική κρίση στη χώρα. Η Ελλάδα προκειμένου να χρηματοδοτήσει το δημόσιο χρέος της έχει υποχρεωθεί να προβεί σε εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις βασικών υποδομών και όπως είναι φυσικό τα λιμάνια δεν θα μπορούσαν να αποτελέσουν εξαίρεση. Όμως ο τρόπος ιδιωτικοποίησης ενός λιμένα μπορεί να λάβει πολλές μορφές και η επιλογή της πιο ωφέλιμης οδού ιδιωτικοποίησης των λιμένων αποτελεί ευθύνη της ασκούμενης λιμενικής πολιτικής. Η λιμενική πολιτική μπορεί να διαμορφώσει την κατάλληλη στρατηγική ώστε η επιβαλλόμενη από τις περιστάσεις ανάγκη ιδιωτικοποίησης λιμένων μπορεί να είναι ωφέλιμη τόσο για την ανάπτυξη του λιμανιού όσο και για τις τοπικές κοινωνίες και το κράτος στον οποίο ο λιμένας ανήκει χωροταξικά. Στην Ελλάδα ολοκληρώθηκαν οι ιδιωτικοποιήσεις του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς και του Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης, των δύο μεγαλύτερων λιμανιών της Ελλάδος, το 2016 και το 2018 αντίστοιχα, μέσω πλήρους παραχώρησης της λιμενικής αρχής (masterconcession). Το μοντέλο που ακολουθήθηκε από τη λιμενική πολιτική στις δύο αυτές περιπτώσεις, δεν είναι συνηθισμένο για την ιδιωτικοποίηση ενός λιμένα, καθώς το κράτος χάνει σχεδόν απόλυτα τον έλεγχο του λιμανιού και κατά συνέπεια των δημόσιων λειτουργιών που παρέχονται από ένα λιμάνι. Καθώς η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα προγραμματίζεται να επεκταθεί στους λοιπούς Λιμενικούς Οργανισμούς στην Ελλάδα, η εργασία ερευνά τα αποτελέσματα  από τις πρόσφατες ιδιωτικοποιήσεις λιμένων στην Ελλάδα εστιάζοντας κυρίως στην περίπτωση ιδιωτικοποίησης του λιμένος του Πειραιά. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει η εργασία είναι σημαντικά και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση ή βελτίωση της λιμενικής πολιτικής σχετικά με τις μελλοντικές ιδιωτικοποιήσεις Λιμενικών Οργανισμών στη χώρα.