Μαρία Γεωργακοπούλου

Φορολογική Συμμόρφωση Μελέτη Περίπτωσης της Ελληνικής Πραγματικότητας

Περίληψη

Η εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων από τους πολίτες δεν υπήρξε ποτέ μία ευχάριστη διαδικασία. Οι φορολογικές αρχές κάθε χώρας επιδιώκουν την συμμόρφωση των πολιτών με τη φορολογική νομοθεσία, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο επιτυχώς. Στο παρελθόν υπήρχε η πεποίθηση ότι η επίδειξη δύναμης από την πλευρά του κράτους μέσω της επιβολής αυστηρών ελέγχων και δρακόντειων προστίμων είναι ικανή να φέρει τα επιδιωκόμενα, από την εκάστοτε κυβέρνηση, αποτελέσματα στο ζήτημα της φορολογικής συμμόρφωσης. Η πεποίθηση αυτή ωστόσο, αμφισβητείται όλο και περισσότερο τις τελευταίες δεκαετίες καθώς αδυνατεί να εξηγήσει πλήρως τη φορολογική συμπεριφορά των πολιτών. Η αυστηρότητα πολλές φορές επιφέρει αντίθετα αποτελέσματα ενώ έρευνες αναδεικνύουν ότι άλλοι παράγοντες μπορούν να θεωρηθούν σημαντικοί για τη διαμόρφωση της φορολογικής συνείδησης των πολιτών, όπως η ηθική, η παιδεία, η κουλτούρα και η εμπιστοσύνη στους θεσμούς.

 Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας θα επιδιωχθεί η διερεύνηση των παραγόντων που διαμορφώνουν τη φορολογική συμπεριφορά στην Ελλάδα υπό την πίεση τόσο της οικονομικής κρίσης όσο και των συνεχών και πιεστικών φορολογικών μεταρρυθμίσεων. Θα γίνει μία προσπάθεια να επαληθευτούν αυτά που σε διεθνείς έρευνες έχουν καταστεί αποδεκτά. Ότι η συμμόρφωση δεν είναι μία διαδικασία εξαρτώμενη από καθαρά οικονομικά κίνητρα και από μία ατομική ανάλυση κόστους- ωφέλειας αλλά συγκερασμός και άλλων παραγόντων που διαμορφώνονται από το ευρύτερο κοινωνικό – οικονομικό περιβάλλον και τις συνθήκες που επικρατούν.

Λέξεις κλειδιά: φορολογική συμμόρφωση, φορολογική συνείδηση, φοροδιαφυγή, ορθολογισμός,  φορολογική ηθική