Μαρία Αγγελογιαννάκη

Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στην Ελλάδα. Οι σταθμοί εξέλιξης και συγκεκριμένα το πρόγραμμα ΕΣΠΑ «Μαθητεία στα ΕΠΑΛ»

Περίληψη

Η παρατεταμένη ανεργία αλλά και η δυσκολία της Ελλάδας να επανέλθει μέσα από μια μακρά κρίση, ενισχύει την ανάγκη για διεύρυνση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα. Έρευνες έχουν δείξει ότι από την ανεργία έχουν επηρεαστεί σε μεγάλο ποσοστό οι νέοι από 16 ετών έως 24 ετών και κυρίως οι εργαζόμενοι με μικρή ή ακόμα και ανύπαρκτη επαγγελματική κατάρτιση.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να ασχοληθεί με την επαγγελματική κατάρτιση στη μέση εκπαίδευση, ξεκινώντας από μία σύντομη ιστορική αναδρομή από την σύστασή της και καταλήγοντας στην παρούσα κατάσταση. Θα ασχοληθεί, επίσης, με τους λόγους που οδήγησαν στην ανάπτυξή της αλλά και την προσπάθεια εκσυγχρονισμού της με το πρόγραμμα Μαθητείας που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε όλη την Ευρώπη με κύριο σκοπό την μείωση της ανεργίας μέσω της εκπαίδευσης σε σύγχρονα και καινοτόμα συστήματα.

Η συγκεκριμένη εργασία χωρίζεται σε πέντε κεφάλαια. Πιο αναλυτικά, το πρώτο κεφάλαιο χωρίζεται σε τρία υποκεφάλαια μαζί με την ανακεφαλαίωση και έχει στόχο την καλύτερη κατανόηση της μέσης εκπαίδευσης από τη στιγμή που εμφανίστηκε. Αρχικά, στο πρώτο υποκεφάλαιο πραγματοποιείται η ιστορική αναδρομή της μέσης εκπαίδευσης, όπως προαναφέρθηκε. Γίνονται αναφορά στους νόμους που συστάθηκαν για την καθιέρωση της μέσης εκπαίδευσης. Στο δεύτερο υποκεφάλαιο παρουσιάζεται το πρόγραμμα «Μαθητεία» στα σχολεία ΕΠΑΛ, ΙΕΚ και ΣΕΚ. Το προαναφερθέν θέμα θεωρείται η βάση της παρούσας εργασίας καθώς η έρευνα που έχει διεξαχθεί και παρουσιάζεται λεπτομερέστατα στο κεφάλαιο 4, έχει πραγματοποιηθεί πάνω στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Στο τρίτο υποκεφάλαιο γίνεται μια σύντομη ανακεφαλαίωση όσων αναφέρθηκαν.

Το δεύτερο κεφάλαιο χωρίζεται σε έξι υποκεφάλαια και αφορά κατά κύριο λόγο το πρόγραμμα «Μαθητεία» και το αντίκτυπο που έχει στην εγχώρια οικονομία. Στο πρώτο υποκεφάλαιο αναλύεται διεξοδικότερα το πρόγραμμα και η υλοποίηση του στα ΕΠΑΛ, ΣΕΚ και ΙΕΚ μέσω ΕΣΠΑ. Στο δεύτερο υποκεφάλαιο παρουσιάζεται η απόφαση για τον εκσυγχρονισμό της επαγγελματικής εκπαίδευσης ενώ το τρίτο εμβαθύνει στην Ελληνική οικονομία με το πρόγραμμα δράσης στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το τέταρτο υποκεφάλαιο αναλύονται οι λόγοι που οδήγησαν στην ανάπτυξή της επαγγελματικής εκπαίδευσης και στο πέμπτο τι αναμένεται από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Στο έκτο γίνεται μια σύντομη ανακεφαλαίωση όσων προαναφέρθηκαν.

Το τρίτο κεφάλαιο χωρίζεται σε τρία υποκεφάλαια και αφορά την οικονομική θεωρία και την καινοτομία. Πραγματοποιείται μια ιστορική αναδρομή στο έργο του Joseph Alois Schumpeter , δίνεται ο ορισμός της καινοτομίας και παρουσιάζονται οι επιχειρηματικοί κύκλοι και η σχέση τους με άλλους οικονομολόγους. Στο δεύτερο υποκεφάλαιο γίνεται η σύνδεση της «Μαθητείας» με την καινοτομία και παρουσιάζεται ως  “εκπαίδευση σε καινοτόμα συστήματα. Στο τελευταίο υποκεφάλαιο πραγματοποιείται η ανακεφαλαίωση όλης της ενότητας.

Το τέταρτο κεφάλαιο και βασικό πυρήνα όλης της εργασίας, αφορά εξολοκλήρου την έρευνα που διεξήχθη, σε δείγμα 469 ατόμων από σχολεία της Αττικής, αλλά και  άλλων περιοχών όπως Μακεδονίας, Θράκης, Ηπείρου, Βόρειου και Νότιου Αιγαίου και Κρήτης. Παρουσιάζεται η μεθοδολογία της έρευνας, τα ερωτήματα που τέθηκαν και με τη βοήθεια του προγράμματος SPSS 20 παρουσιάζονται οι συσχετίσεις όλων των μεταβλητών σε μορφή διαγραμμάτων και πινάκων.

Στο πέμπτο κεφάλαιο, το οποίο χωρίζεται σε δύο υποκεφάλαια, αφορά την αποτίμηση της έρευνας που παρουσιάστηκε στο τέταρτο κεφάλαιο. Στο πρώτο υποκεφάλαιο, το οποίο είναι χωρισμένο σε τέσσερις ενότητες, γίνεται σύγκριση της έρευνας, με προγενέστερη  έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το ΙΕΠ. Στο δεύτερο υποκεφάλαιο, γίνεται αναφορά στα ερευνητικά ερωτήματα που είχαν τεθεί και εν συνεχεία απαντώνται μέσω των αποτελεσμάτων της έρευνα.

Σημαντικοί Όροι: Επαγγελματική Εκπαίδευση, απασχόληση, ανεργία, μαθητεία, καινοτόμα συστήματα.